وب سرور چیست؟

وب سرور رایانه‌ای است که فایل‌های وب سایت را ذخیره و پردازش کرده و این فایل‌ها را از طریق HTTP و سایر پروتکل‌ها، برای پاسخ به درخواست کاربران، ارائه می‌کند. وظیفه اصلی وب سرور این است که محتوای وب سایت را از طریق ذخیره‌سازی و پردازش به کاربران نشان دهد. از طریق این فرآیند، وب سرورها صفحه درخواستی را بارگیری کرده و به مرورگر کاربر تحویل می‌دهند. علاوه بر HTTP، وب سرورها همچنین از SMTP (پروتکل انتقال ایمیل ساده) و FTP (پروتکل انتقال فایل) که برای ایمیل، انتقال فایل و ذخیره سازی استفاده می‌شود، پشتیبانی می‌کنند. از کاربردهای Web Server می‌توان به میزبانی وب یا میزبانی داده‌ها برای وب سایت‌ها و برنامه‌های مبتنی‌بر وب اشاره کرد.

وب سرور چگونه کار می‌کند؟

Web Server ها از مدل Client-Server پیروی می‌کنند. این ساختار به گونه‌ای است که یک برنامه که به‌عنوان کلاینت نیز شناخته می‌شود از برنامه دیگری سرور، منبع یا سرویسی را درخواست می‌کند. برای پردازش درخواست‌های کاربران وب سرورها باید یک‌سری مراحل را طی کنند.

نرم افزار وب سرور از طریق نام دامنه وبسایت‌ها قابل دسترسی است و اطمینان می‌دهد که محتوای وبسایت را به کاربر تحویل می‌دهد. سرور HTTP قادر به درک HTTP و URL هاست. هنگامی که یک کاربر از طریق مرورگر، URL صفحه‌ای را جستجو می‌کند؛ مرورگر وب آدرس IP نام دامنه را به دست می‌آورد یا URL را از طریق DNS ترجمه می‌کند یا با جستجو در حافظه پنهان آن. با این کار مرورگر به یک Web Server منتقل می‌شود.

سپس مرورگر با درخواست HTTP فایل خاصی را از Web Server درخواست می‌کند. وب سرور پاسخ می‌دهد و صفحه درخواستی را دوباره از طریق HTTP به مرورگر می‌فرستد. اگر صفحه درخواستی وجود نداشته باشد یا مشکلی پیش بیاید، وب سرور با یک پیام خطا پاسخ خواهد داد. یکی از رایجترین آنها خطای 404 است، اما در صورت وجود مشکلات مجوز ممکن است خطای 403 نیز ظاهر شود. از سوی دیگر، اگر یک وب سرور نتواند پاسخ به موقع از سرور دیگری که به عنوان یک پروکسی یا دروازه عمل می‌کند دریافت کند، خطای 504 رخ می‌دهد.

توجه داشته باشید که دامنه‌های متعدد نیز می‌توانند بر روی یک وب سرور میزبانی شوند.

وب سرور چه کاربردی دارد؟

وب سرورها میزبان وب سایت‌ها هستند تا در اینترنت قابل دسترسی باشند. به همین دلیل است که ویژگی‌ها و عملکردهای یک وب سرور بر ایجاد و حفظ یک محیط میزبانی متمرکز است. نمونه هایی از کاربرد Web Server به شرح زیر است:

• ارسال و دریافت ایمیل
• دانلود درخواست برای فایل های پروتکل انتقال فایل (FTP)
• ساخت و انتشار صفحات وب
• میزبان چندین وب سایت یا برنامه‌های کاربردی وب
• ویژگی برنامه نویسی وب سمت سرور به کاربران امکان می‌دهد صفحات وب پویا را با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی مانند Ruby، Python و PHP ایجاد کنند.
• یک وب سرور می‌تواند به حذف خرابی ناشی از ترافیک وب بالا کمک کند. میزبان‌های وب می‌توانند پهنای باند را برای مدیریت نرخ انتقال داده از طریق اینترنت و به حداقل رساندن ترافیک اضافی شبکه تنظیم کنند.
• یک Web Server می‌تواند داده‌های حیاتی وب سایت را در برابر کاربران غیرمجاز ذخیره و محافظت کند.

بسیاری از وب سرورهای اصلی نیز از برنامه نویسی سمت سرور پشتیبانی می‌کنند، که برای به کارگیری اسکریپت‌ها در یک وب سرور استفاده می‌شود که می‌تواند پاسخ به مشتری را سفارشی کند. برنامه نویسی سمت سرور روی ماشین سرور اجرا می‌شود و معمولاً دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های گسترده است که شامل دسترسی به پایگاه داده می‌شود. فرآیند اسکریپت نویسی سمت سرور همچنین از ASP، PHP و سایر زبان‌های برنامه نویسی استفاده می‌کند. این فرآیند همچنین اجازه می‌دهد تا اسناد HTML به صورت پویا ایجاد شوند.

وب سرور داینامیک و استاتیک

یک Web Server این قابلیت را دارد که محتوای ایستا یا پویا را ارائه دهد. وب سرور استاتیک از یک کامپیوتر و نرم افزار HTTP تشکیل شده و فایل‌های یک وب سایت را بدون هیچ تغییری به مرورگر وب ارسال می‌کنند. در واقع استاتیک به محتوایی اشاره دارد که همانطور که هست نشان داده می‌شود، در حالی که محتوای پویا را می‌توان بروز کرد و تغییر داد.

یک وب سرور پویا از یک وب سرور ثابت به همراه نرم افزار اضافی تشکیل شده است. این نرم افزار اضافی معمولاً از یک سرور برنامه و پایگاه داده تشکیل شده است. پویا بودن سبب می‌شود تا سرور برنامه برای به روز رسانی هر فایل میزبانی شده قبل از ارسال به مرورگر استفاده شود. وب سرورهای پویا فایل‌های میزبانی شده را قبل از تحویل آنها از طریق سرور HTTP به روز می‌کنند در واقع می‌تواند محتوای پویا را به یک مرورگر وب تولید و ارسال کند. توجه داشته باشید که Web Server زمانی که از پایگاه داده درخواست شود؛ می‌تواند محتوا تولید کند. این فرآیند انعطاف‌پذیرتر و اندکی پیچیده است.

محبوب‌ترین وب سرورها

Apache HTTP Server: سرور HTTP آپاچی یک وب سرور رایگان و منبع باز که برای بسیاری از سیستم عامل‌ها از جمله ویندوز، لینوکس و Mac OS X استفاده می‌شود. Apache قدیمی‌ترین نرم افزار Web Server و یکی از نرم افزارهای مورد استفاده برای صاحبان وب سایت‌ها، توسعه دهندگان، و ارائه دهندگان هاست است. بیش از 31 درصد از سهم بازار متعلق به این Web Server است.

NGINX: یک نرم افزار وب سرور منبع باز است که در ایتدا فقط برای سرویس‌دهی HTTP کار می‌کرد. اکنون از NGINX به‌عنوان یک پروکسی معکوس، متعادل‌ کننده بار HTTP و پروکسی ایمیل نیز استفاده می‌شود. NGINX سرعت و توانایی بالایی در مدیریت چندین اتصال دارد و همین دلیل خوبی برای استفاده بسیاری از وب سایت‌های پربازدید از خدمات آن است.

Microsoft Internet Information Services (IIS): خدمات اطلاعات اینترنتی مایکروسافت که به‌عنوان IIS شناخته می‌شود؛ توسط مایکروسافت برای پلتفرم‌های مایکروسافت توسعه یافته است. این Web Server منبع باز نیست ولی به‌صورت گسترده توسط کاربران استفاده می‌شود.

Lighttpd: یک نرم‌افزار وب سرور رایگان و منبع باز است و درحالی که سرعت بسیار بالایی دارد، نیاز به قدرت CPU آنچنانی ندارد! از دیگر دلایل محبوبیت Lighttpd می‌توان به داشتن حافظه کوچک اشاره کرد.

Sun Java System Web Server: یک Web Server رایگان از Sun Microsystems که می‌تواند بر روی ویندوز، لینوکس و یونیکس اجرا شود. از این وب سرور می‌توان برای مدیریت سایت‌های متوسط تا بزرگ استفاده کرد.

نحوه انتخاب بهترین وب سرور

در قسمت قبلی Web Server های معروف راه شما معرفی کردیم. اما سوالی که این‌جا پیش می‌آید این است که چگونه بهترین وب سرور را انتخاب کنیم؟ هنگام انتخاب باید میزان کارکرد آن با سیستم عامل و سایر سرورها را بررسی کنید. علاوه‌بر این، موارد زیر را نیز حتما در نظر بگیرید:

• توانایی آن برای مدیریت برنامه نویسی سمت سرور
• ویژگی های امنیتی
• ابزارهای انتشار
• موتور جستجو و site-building

وب سرورها همچنین ممکن است تنظیمات مختلفی داشته باشند و مقادیر پیش فرض را تنظیم کنند. برای ایجاد عملکرد بالا، یک وب سرور با توان عملیاتی بالا و تاخیر کم، می‌تواند سودمند باشد.

Web Server چه ویژگی‌هایی دارد؟

تنها ویژگی که وب سرورها دارند پشتیبانی از پروتکل‌های HTTP برای پردازش درخواست‌ها و پاسخ‌های دریافتی نیست؛ بلکه اکثر Web Server ها ویژگی‌های استاندارد زیر را ارائه می‌دهند:

File logging (ثبت فایل): یکی از ویژگی‌های وب سرور، ایجاد فایل گزارش رویدادها یا فعالیت‌هایی است که انجام می‌دهند؛ مانند مستند کردن درخواست‌ها، امنیت و گزارش‌های خطا. هر بار که یک Web Server درخواست جدیدی دریافت می‌کند، یک خط متن به گزارش اضافه می‌شود.

Authentication (احراز هویت): بسیاری از سرورها این ویژگی را قبل از اجازه دسترسی جزئی یا کامل به منابع وب سایت ارائه می‌دهند. ویژگی‌های احراز هویت اغلب شامل درخواست‌های مجوز می‌شوند. مانند زمانی که نام کاربری و رمز عبور مورد نیاز است.

محدود کردن پهنای باند: پهنای باند یک Web Server مقدار داده ای است که می‌تواند در هر زمان معین انتقال یا پردازش کند. محدود کردن پهنای باند سرعت پاسخ‌ها را کنترل می‌کند تا اطمینان حاصل شود که شبکه بیش از حد اشباع نشده است و می‌تواند فایل‌ها را به آرامی تحویل دهد.

فضای ذخیره سازی: به مقدار فضای دیسک موجود برای ذخیره فایل‌ها اشاره دارد که تعیین می‌کند آیا یک وب سرور توانایی میزبانی یک وب سایت را دارد یا خیر.

سایر عناصر ضروری وب سرور

• زبان برنامه نویسی: زبان برنامه نویسی web server نوعی کد است که برای توسعه برنامه های اجرا شده توسط سرور استفاده می شود. به‌عنوان مثال PHP و Python از زبان محبوب در این زمینه هستند.
• Uptime: آپتایم سرور مدت زمانی که یک وب سرور کار می‌کند را ردیابی کرده و می‌تواند درخواست‌ها را پردازش کند یا فایل‌ها را تحویل دهد. زمان کار سرور همچنین بر زمانی که یک وب‌سایت میزبانی شده عملیاتی می‌شود، تأثیر می‌گذارد که به عنوان آپ‌تایم وب‌سایت شناخته می‌شود.

چه تفاوتی میان وب سرور و اپلیکیشن سرور وجود دارد؟

وب سرور

• در ارائه محتوای ثابت یا صفحات وب HTML ایستا مفید هستند.
• منابع کمتری مانند CPU یا حافظه مصرف می‌کنند.
• از طریق HTTP به درخواست ها و پاسخ ها رسیدگی می‌کنند.
• درخواست‌های کاربران نهایی را برای محتوای ثابت وب سایت می‌پذیرند و پردازش می‌کنند.

اپلیکیشن سرور (Application Server)

• نقش اصلی آن فعال کردن تعامل بین کاربر نهایی و کد برنامه سمت سرور است.
• محتوای تعاملی یا اجزای وب سایت را بسته به درخواست افزایش می‌دهند.
• این سرورها در مقایسه با وب سرورها از منابع بیشتری استفاده می‌کنند.
• از پروتکل‌های HTTP و RPC/RMI پشتیبانی می‌کنند.

تامین امنیت وب سرور

روش‌های امنیتی زیادی وجود دارد که افراد می‌توانند برای استفاده ایمن‌تر از وب سرور از آن‌ها استفاده کنند. چند نمونه از اقدامات امنیتی که به شما در این راستا کمک می‌کند شرح داده شده است:

• پروکسی معکوس برای مخفی کردن یک سرور داخلی طراحی شده است و به عنوان یک واسطه برای ترافیک منشأ یک سرور داخلی عمل می‌کند.
• محدودیت دسترسی از طریق فرآیندهایی مانند محدود کردن دسترسی میزبان وب به ماشین‌های زیرساخت یا استفاده از Secure Socket Shell (SSH).
• نظارت بر شبکه برای اطمینان از عدم وجود فعالیت یا فعالیت غیرمجاز
• به روز نگه داشتن سرورهای وب، ما را مطمئن می‌کند که Web Server در معرض آسیب پذیری قرار ندارد.
• استفاده از فایروال و SSL به عنوان فایروال می‌تواند ترافیک HTTP را نظارت کند در حالی که داشتن یک لایه سوکت ایمن (SSL) می‌تواند به حفظ امنیت داده‌ها کمک کند.

با توجه به توضیحات ارائه شده، وب سرور رایانه‌ای است که فایل‌های وب سایت را ذخیره، پردازش و تحویل می‌دهد. Web Server شامل یک بخش سخت افزار و یک نرم افزار است که هر کدام نقش مشخصی در پردازش فایل‌ها دارند. علاوه‌بر این، انواع مختلف وب سرورها می‌توانند محتوای پویا یا محتوای استاتیک را به مرورگر ارائه دهند. عملکرد اصلی Web Server میزبانی وب سایت‌ها، پردازش درخواست‌های HTTP و ارائه محتوای وب به کاربران است. در صورت تمایل برای مشاهده و خرید سرور HP کلیک کنید.