فرض کنید در اختیار داشتن یک نبوغ خارقالعاده را تجربه میکنید، قابلیتی که قادر است حجم عظیمی از محاسبات را در کسری از ثانیه به سرانجام برساند، گره از معماهایی باز کند که برای ذهن انسان دستنیافتنی به نظر میرسند، و در اقیانوسی از دادهها، الگوها و پیوندهایی را بیابد که از دیدگان ما پنهان ماندهاند. این نبوغ، «دیسکاوری» نام دارد، یک ابررایانه که در جبهه نخست پیشرفتهای علمی ایستاده است.
دیسکاوری صرفاً یک رایانه غولپیکر نیست؛ بلکه ابزاری بینظیر است که دانشمندان را یاری میدهد تا پرده از رازهای هستی بردارند، از فهم عمیقتر سازوکارهای بیماریها تا پیشبینی تحولات جوی و طراحی مواد نوین. این ابررایانه، کرانههای دانش بشری را توسعه میبخشد و به ما این امکان را میدهد که به پرسشهایی پاسخ دهیم که تاکنون، دسترسی به آنها ناممکن بود. آیا دوست دارید بدانید دیسکاوری چگونه عمل میکند، چه موانعی را از سر راه برمیدارد و چه آیندهای را برای عرصه علم و فناوری ترسیم میکند؟ پس در این سفر شگفتانگیز به دنیای این ابررایانه، همراه ما باشید.
ابر رایانه چیست؟
در هسته خود، یک ابررایانه یک دستگاه محاسباتی بسیار پیشرفته است که به طور خاص برای انجام محاسبات پیچیده و گسترده با سرعتی غیرقابل قیاس طراحی شده است. این ماشین های قدرتمند، به مراتب فراتر از توانایی های یک کامپیوتر رومیزی یا حتی یک سرور قدرتمند، عمل می کنند و معمولاً برای رسیدگی به چالش هایی به کار گرفته می شوند که مستلزم پردازش سریع مجموعه داده های عظیم هستند. در اصل، ابررایانه ها در خط مقدم اکتشافات علمی، مهندسی و تکنولوژیکی قرار دارن.
آنچه ابررایانه ها را از همتایان معمولی خود متمایز می کند، معماری منحصر به فرد آنهاست. این سیستم ها از تعداد زیادی پردازنده (هسته های محاسباتی) تشکیل شده اند که به صورت هماهنگ و موازی عمل می کنند. این معماری موازی به ابررایانه ها اجازه می دهد تا یک مسئله پیچیده را به اجزای کوچکتر تقسیم کنند و سپس هر جزء را به طور همزمان بر روی یک پردازنده مجزا پردازش کنند. در نتیجه، سرعت محاسبات به میزان قابل توجهی تسریع می شود.
طیف کاربردهای ابررایانه ها بسیار گسترده و متنوع است. از شبیه سازی پدیده های طبیعی مانند الگوهای آب و هوایی و فعالیت های لرزه ای گرفته تا طراحی داروها و مواد پیشرفته، ابررایانه ها نقشی حیاتی در زمینه های مختلف علمی و صنعتی ایفا می کنند. آنها همچنین در تجزیه و تحلیل داده های بزرگ، پیش بینی روندهای بازار مالی و توسعه هوش مصنوعی استفاده می شوند. به طور خلاصه، هر کجا که نیاز به پردازش سریع و دقیق مجموعه داده های عظیم وجود داشته باشد، ابررایانه ها می توانند ارزشمند باشند.
همگام با پیشرفت های تکنولوژیکی، ابررایانه ها به طور مداوم در حال تکامل هستند. سرعت پردازش، ظرفیت حافظه و بهره وری انرژی آنها به طور مداوم در حال بهبود است. این پیشرفت ها به دانشمندان و مهندسان قدرت می دهد تا مشکلات پیچیده تری را حل کنند و مرزهای دانش بشر را گسترش دهند. در آینده، انتظار می رود که ابررایانه ها نقش برجسته تری در زندگی ما ایفا کنند، از ارتقای نتایج مراقبت های بهداشتی تا رسیدگی به چالش های زیست محیطی.
بررسی ابر رایانه discovery
ابررایانه دیسکاوری، یک سیستم محاسباتی پیشرفته که در قلب مرکز محاسبات پیشرفته و علوم داده (CCADS) در دانشگاه نورتوسترن قرار دارد، به عنوان یک موتور محرک قدرتمند برای تحقیقات علمی عمل میکند. این ابررایانه، محققان را در رشتههای مختلف توانمند میسازد تا پروژههای پیچیده را آغاز کرده و به کشفهای پیشگامانه دست یابند. در ادامه، جنبههای کلیدی این سیستم قابل توجه را بررسی میکنیم:
معماری و زیرساخت سختافزاری
- نیروگاه پردازشی: دیسکاوری با پردازندههای پیشرفته اینتل یا AMD مسلح شده است (مشخصات دقیق باید از منابع معتبر به دست آید)، که نیروی اساسی برای محاسبات پیچیده را فراهم میکنند.
- شتابدهندههای گرافیکی (GPU): احتمالاً مجهز به GPUهای NVIDIA، دیسکاوری در تسریع محاسبات حیاتی برای هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و شبیهسازیهای علمی گسترده تخصص دارد.
- ظرفیت حافظه گسترده: دیسکاوری با داشتن مقدار قابل توجهی RAM، میتواند برنامههای کاربردی بزرگ را به طور یکپارچه مدیریت کرده و مجموعههای داده بزرگ را به راحتی پردازش کند.
- راهحلهای ذخیرهسازی پرسرعت: سیستم ذخیرهسازی پرسرعت، دسترسی سریع به دادهها را تضمین میکند و گردش کار تحقیق را تسریع میکند.
- اتصال پرسرعت: ستون فقرات شبکه کمتأخیر، ارتباط و انتقال داده کارآمد بین گرههای محاسباتی را تسهیل میکند.
کاربردها و مرزهای تحقیقاتی
دیسکاوری به عنوان یک کاتالیزور در طیف گستردهای از زمینههای تحقیقاتی عمل میکند، از جمله:
شیمی و نوآوری مواد: شبیهسازی ساختارهای مولکولی، طراحی مواد ابتکاری و بررسی خواص مواد.
- مرزهای فیزیک: شبیهسازی پدیدههای فیزیکی، بررسی ذرات بنیادی و کاوش در قلمرو کیهانشناسی.
- اکتشافات علوم زیستی: تجزیه و تحلیل دادههای ژنومی، مدلسازی پروتئینها و پیشبرد تلاشهای توسعه دارو.
- برتری مهندسی: شبیهسازی و طراحی سیستمهای پیچیده، بهینهسازی فرآیندهای صنعتی و تجزیه و تحلیل رفتار ساختاری.
- قدرت علوم داده و هوش مصنوعی: آموزش مدلهای یادگیری ماشینی، استخراج بینش از مجموعههای داده بزرگ و ایجاد الگوریتمهای پیشرفته.
- علم آب و هوا و زمین: مدلسازی الگوهای آب و هوایی، پیشبینی تغییرات آب و هوایی و تجزیه و تحلیل دادههای زمینشناسی.
مزایا و ویژگیهای کلیدی
- نیروی محاسباتی بینظیر: امکان حل مسائل پیچیده و انجام شبیهسازیهای مقیاس بزرگ را فراهم میکند.
- دسترسی دموکراتیک به منابع محاسباتی: محققان میتوانند از قدرت دیسکاوری برای پروژههای خود استفاده کنند و سرعت و دقت تلاشهای تحقیقاتی خود را افزایش دهند.
- تخصص و پشتیبانی: تیم تخصصی CCADS پشتیبانی فنی و مشاوره ارزشمندی را به محققان ارائه میدهد.
- مجموعه نرمافزاری جامع: دیسکاوری معمولاً مجموعهای از نرمافزارهای تخصصی را در زمینههای مختلف علمی میزبانی میکند.
- همکاری بدون مرز: دیسکاوری به عنوان یک پلتفرم همکاری عمل میکند و محققان را در سراسر رشتهها گرد هم میآورد.
کسب دسترسی
محققان دانشگاه نورتوسترن و احتمالاً همکاران موسسات دیگر میتوانند از طریق یک فرآیند تخصیص منابع رقابتی به دیسکاوری دسترسی پیدا کنند. این فرآیند معمولاً شامل ارائه یک پروپوزال تحقیقاتی دقیق است که کاربرد درخواستی از منابع محاسباتی را شرح میدهد.
تکامل مداوم
مرکز CCADS به طور مداوم در حال ارتقاء و گسترش ابررایانه دیسکاوری است تا از آخرین پیشرفتهای فناوری و نیازهای در حال تحول جامعه تحقیقاتی پشتیبانی کند.
برای مشخصات فنی بهروز، جزئیات معماری، لیست نرمافزارهای جامع و رویههای دسترسی، لطفاً به وبسایت رسمی مرکز محاسبات پیشرفته و علوم داده (CCADS) دانشگاه نورتوسترن مراجعه کنید.
مقایسه ابر رایانه های برتر جهان
در دنیای محاسبات پیشرفته، ابررایانهها به عنوان نوک پیکان فناوری، مرزهای ممکن را جابجا میکنند. این ماشینهای غولپیکر، با توان پردازشی بینظیر خود، به دانشمندان و محققان امکان میدهند تا پیچیدهترین مسائل علمی و مهندسی را حل کنند.
در این میان، چند ابررایانه برجسته وجود دارند که به دلیل معماری منحصربهفرد، قدرت محاسباتی فوقالعاده و کاربردهای گسترده، نام خود را در تاریخ ثبت کردهاند. در ادامه، به مقایسهای نوآورانه از برخی از این غولهای محاسباتی میپردازیم:
ویژگی | Frontier (ایالات متحده) | Fugaku (ژاپن) | LUMI (فنلاند) | Eagle (آمریکا - Microsoft)م |
---|---|---|---|---|
موقعیت | آزمایشگاه ملی Oak Ridge | مرکز علوم محاسباتی RIKEN (R-CCS) | مرکز داده CSC | مراکز داده Microsoft Azure |
وضعیت فعالیت | درحال کار | غیرفعال (از سال ۲۰۲۳) | عملیاتی | درحال بهره برداری |
ساختار | پردازندههای AMD EPYC، واحدهای پردازش گرافیکی AMD Instinct | Fujitsu A64FX | پردازندههای AMD EPYC، پردازندههای گرافیکی AMD Instinct | پردازندههای AMD EPYC، پردازندههای گرافیکی AMD Instinct |
مدل پردازنده | AMD EPYC 64C 2GHz | A64FX 48C 2.2 GHz | AMD EPYC 64C 2GHz | AMD EPYC |
شتاب دهنده | AMD Instinct MI250X | ندارد | AMD Instinct | GPUهای NVIDIA |
سیستم عامل | HPE Cray OS (مبتنی بر لینوکس) | Red Hat Enterprise Linux | HPE Cray OS (بر پایه لینوکس) | لینکوس |
شبکه اتصال | Slingshot-11 | Tofu Interconnect D | Slingshot-11 | شبکه اختصاصی Azure |
مصرف انرژی | حدود ۲۱ مگاوات | حدود ۳۰ مگاوات | حدود 2.3 مگاوات (با بهرهوری بالای انرژی) | نامشخص |
عملکرد Linpack | تقریباً 1.194 اگزافلاپس | حدود ۴۴۲ پتافلاپس | نزدیک به 379.7 پتافلاپس | نامشخص |
توان اوج Linpack | در حدود 1.685 اگزافلاپس | تقریباً 537 پتافلاپس | نزدیک به 548.7 پتافلاپس | نامشخص |
کاربردها | پژوهشهای علمی، مدلسازی، شبیهسازی | پژوهش، توسعه هوش مصنوعی، صنعت داروسازی | پژوهشهای علمی، هواشناسی، یادگیری ماشینی | توسعه هوش مصنوعی و خدمات رایانش ابری |
ویژگی متمایز | اولین ابررایانه اگزاسکیل، توان بسیار بالا | معماری پردازنده بینظیر، مصرف انرژی پایینتر | بهرهوری انرژی قابل توجه، همکاری اروپایی | تحت مالکیت Microsoft، تمرکز بر هوش مصنوعی |
محدودیت ها | پیچیدگی، هزینههای سنگین | از رده خارج شده، رقابت با سیستمهای نوین | نیاز به سیستمهای خنککننده قوی | قابلیت گسترش، سهولت دسترسی |
مشخصات ابر رایانه discovery
ابر رایانه دیسکاوری مشخصات و ویژگیهای بسیار متعددی دارد. اما آنچه به صورت دقیق و واضح از این ابر رایانه به جا مانده به شکل زیر است. البته خوب است بدانید که مشخصات دقیق و پیکربندی ابررایانه “دیسکاوری” ممکن است با گذشت زمان تغییر کند، زیرا این سیستمها به طور مداوم در حال ارتقاء و بهینهسازی هستند.
- هسته پردازشی: احتمالاً “دیسکاوری” از پردازندههای قدرتمند AMD EPYC یا Intel Xeon Scalable بهره میبرد، که به طور خاص برای پردازشهای موازی و سنگین طراحی شدهاند. تعداد بالای هستههای پردازشی (شاید صدها یا حتی هزاران هسته) این امکان را فراهم میآورد تا محاسبات به صورت همزمان و با سرعت بالا انجام شوند.
- شتابدهندههای گرافیکی: برای تسریع فرآیندهای یادگیری ماشین، شبیهسازیهای پیچیده و پردازش حجم عظیمی از دادهها، احتمالاً از واحدهای پردازش گرافیکی NVIDIA Tesla یا AMD Instinct استفاده میشود. وجود چندین GPU به افزایش قابل توجه توان محاسباتی در کاربردهای نیازمند این نوع پردازندهها کمک میکند.
- حافظه: حجم قابل توجهی از حافظه RAM (احتمالاً در مقیاس ترابایت) برای نگهداری دادهها و مدلهای بزرگ در دسترس است، که امکان دسترسی سریع و کارآمد به اطلاعات را فراهم میکند. استفاده از حافظههای DDR4 یا DDR5 با سرعت بالا، عملکرد کلی سیستم را بهبود میبخشد.
- ذخیرهسازی: سیستم ذخیرهسازی پرسرعت و با ظرفیت بالا، متشکل از SSDها و هارد دیسکهای پرسرعت، امکان ذخیره و بازیابی سریع دادهها را فراهم میکند. به احتمال زیاد، از سیستمهای فایل موازی برای دسترسی همزمان گرههای محاسباتی مختلف به دادهها استفاده میشود.
- شبکه ارتباطی: شبکه پرسرعت با پهنای باند وسیع و تأخیر پایین (مانند InfiniBand یا اترنت پیشرفته) ارتباط سریع و مؤثر بین گرههای محاسباتی را تضمین میکند.
- سیستم عامل: سیستم عامل لینوکس، مانند CentOS، Red Hat Enterprise Linux یا Ubuntu، به عنوان بستر نرمافزاری اصلی این ابررایانه عمل میکند.
- مجموعه نرمافزاری: “دیسکاوری” به احتمال زیاد مجهز به مجموعهای از نرمافزارهای تخصصی علمی و مهندسی، کامپایلرها، کتابخانههای بهینهسازی شده و ابزارهای توسعه است. همچنین، یک سیستم مدیریت منابع (Resource Management System) مانند Slurm یا PBS برای مدیریت و زمانبندی وظایف در دسترس است.
کاربردها:
- شبیهسازیهای علمی و مهندسی
- یادگیری ماشین و هوش مصنوعی
- تجزیه و تحلیل دادههای بزرگ
- مدلسازی مولکولی و بیوانفورماتیک
- محاسبات مالی و اقتصادی
- سیستم خنککننده
سخن پایانی
ابررایانه “دیسکاوری” به عنوان یک ابزار برجسته در عرصهی تحقیقات علمی و فناوری، نقش بسیار مهمی در پیشرفتهای چشمگیر در زمینههای مختلف مانند شیمی، فیزیک، بیولوژی و تحلیل دادهها ایفا میکند. با بهرهگیری از پردازندههای قدرتمند و شتابدهندههای گرافیکی، این سیستم توانایی انجام محاسبات پیچیده و موازی را دارد و به محققان امکان میدهد تا به بررسی دادههای گسترده و شبیهسازیهای دقیق بپردازند. همچنین، فناوریهای پیشرفته ذخیرهسازی و حافظههای پرسرعت، فرایند بارگذاری و پردازش دادهها را تسهیل کرده و تحقیقات را با سرعت و دقت بالاتری پیش میبرد.
در نهایت، “دیسکاوری” نه تنها به عنوان یک ابزار محاسباتی قوی مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه نمادی از پیشرفتهای مستمر در فناوری و علم کامپیوتر نیز به شمار میآید. برای دسترسی به اطلاعات دقیقتر و بهروزتر درباره ویژگیها و قابلیتهای این ابررایانه، توصیه میشود که با مراکز تحقیقاتی مرتبط در تماس باشید و مقالات علمی منتشر شده در این زمینه را بررسی کنید.