راهنمای جامع انتخاب بهترین دیتاسنتر | کلید موفقیت زیرساخت دیجیتال شما

دیتاسنترها در واقع مکانی هستند که همه تجهیزات مهم فناوری اطلاعات مانند سرورها، سیستم‌های ذخیره‌ سازی در آن قرار می ‌گیرند. این تاسیسات به سازمان‌ ها کمک می ‌کنند که داده‌ های ضروری خود، از اطلاعات مشتریان گرفته تا سوابق مالی و عملیاتی، را به شکل متمرکز و امن ذخیره کنند. با این کار، سازمان ‌ها می ‌توانند این داده‌ ها را سریع‌ تر پردازش کنند و در زمان مناسب به نقاط مختلف ارسال کنند. امروزه حجم اطلاعات در سازمان‌ ها آن ‌قدر زیاد است که مدیریت آن‌ ها بدون زیرساخت‌ های پیشرفته تقریبا غیر ممکن می ‌شود.
دیتاسنترها با فراهم کردن یک بستر متمرکز، به سازمان‌ ها کمک می‌کنند که همه منابع اطلاعاتی خود را در یک نقطه مدیریت کنند. علاوه بر این با استفاده از تجهیزات پیشرفته، دیتاسنترها امنیت بالایی را برای اطلاعات فراهم می‌ کنند و مانع از دست رفتن داده ‌ها یا حملات سایبری می‌ شوند. به همین دلیل، دیتاسنترها نه ‌تنها به عنوان یک فضای ذخیره ‌سازی، بلکه به‌عنوان ابزاری برای پیشرفت تکنولوژی در سازمان‌ ها شناخته می ‌شوند. جهت خرید انواع سرور HP و تجهیزات دیتاسنتر، می‌توانید با کارشناسان ماهان شبکه ایرانیان در ارتباط باشید.

ویژگی ‌های یک دیتاسنتر خوب

یک دیتاسنتر خوب باید از نظر امنیت، زیرساخت و اتصال شبکه در سطح بالایی قرار داشته باشد تا بتواند نیازهای سازمان‌ ها و کاربران را به بهترین شکل برآورده کند. که در ادامه به توضیحات بیشتر در مورد این موارد می پردازیم:

1. امنیت فیزیکی: امنیت فیزیکی یکی از مهم ‌ترین جنبه‌های یک دیتاسنتر است. این امنیت با استفاده از سیستم‌ های کنترل دسترسی چند لایه (مانند کارت ‌های هوشمند یا اثر انگشت)، دوربین ‌های نظارتی که به‌ صورت 24 ساعته و هفت روز هفته محیط را زیر نظر دارند و حضور پرسنل امنیتی مجرب تامین می ‌شود. این اقدامات از ورود افراد غیرمجاز جلوگیری کرده و امنیت تجهیزات و داده‌ ها را تضمین می ‌کنند. همچنین، مکان دیتاسنتر باید طوری انتخاب شود که در برابر بلایای طبیعی مانند زلزله یا سیل مقاوم باشد و ساختمان آن نیز از لحاظ ساختاری تقویت شده باشد.
2. زیرساخت برق و خنک سازی: برق پایدار، بدون وقفه و قطعی برای عملکرد دیتاسنتر ضروری است. به همین دلیل، یک دیتاسنتر خوب باید به ژنراتورهای پشتیبان و سیستم‌های جایگزین مجهز باشد تا در صورت قطع برق، عملکرد تجهیزات مختل نشود. از طرف دیگر، سیستم‌ های خنک ‌کننده نقش مهمی در حفظ دمای مناسب تجهیزات ایفا می‌ کنند. دمای بالا می‌تواند عملکرد سرورها را تحت تاثیر قرار دهد و حتی باعث خرابی آن ‌ها شود. به همین دلیل، دیتاسنترها از فناوری ‌هایی مثل محصورسازی راهروهای گرم و سرد استفاده می‌کنند. راهروهای سرد و گرم به ‌طور فیزیکی از هم جدا می ‌شوند، به‌ طوری ‌که هوای خنک و گرم با هم مخلوط نشوند. هدف این فناوری جلوگیری از اتلاف انرژی و اطمینان از اینکه هوای خنک فقط به قسمت جلوی سرورها برسد.
3. دسترسی به پهنای باند بالا: یکی دیگر از ویژگی‌های مهم یک دیتاسنتر، اتصال سریع و پایدار به شبکه‌ های اینترنتی است. این اتصال باید پهنای باند بالایی داشته باشد تا بتواند حجم زیاد داده ‌ها را بدون تاخیر و با کارایی بالا منتقل کند. یک دیتاسنتر خوب به کاربران و مشتریان خود اطمینان می ‌دهد که دسترسی به داده ‌ها سریع و بدون قطعی خواهد بود. این امر به خصوص برای سازمان‌ هایی که نیاز به انتقال لحظه ‌ای اطلاعات یا پردازش‌های سنگین دارند، بسیار حیاتی است.

معرفی استانداردهای دیتاسنتر

برای اینکه بتوان سطح کیفیت یک دیتاسنتر را سنجید، استانداردهایی تعریف شده‌ که یکی از مهم ‌ترین آن‌ها سیستم طبقه‌ بندی Tier است. این سیستم که توسط موسسه Uptime Institute توسعه یافته، دیتاسنترها را بر اساس سطح امکانات، تحمل خرابی و عملکردشان به چهار دسته یا Tier تقسیم می ‌کند. هرچه سطح Tier بالاتر باشد، قابلیت اطمینان و عملکرد دیتاسنتر بهتر است اما هزینه ساخت و نگهداری آن نیز افزایش می‌یابد. در ادامه هر سطح را بررسی خواهیم کرد:

Tier I: به عنوان ابتدایی ‌ترین سطح استاندارد دیتاسنتر، حداقل امکانات را ارائه می ‌دهد که به آن سطح یک می گویند. در این سطح، تنها یک مسیر برای توزیع برق و سیستم‌ های خنک‌کننده در نظر گرفته شده است و هیچ افزونگی برای این سیستم ‌ها وجود ندارد. این به این معناست که اگر هر یک از این اجزا دچار خرابی شود، عملکرد دیتاسنتر مختل می ‌شود. این سطح بیشتر برای کسب ‌و کارهای کوچک یا سازمان‌ هایی که نیاز به دسترسی بالا ندارند و می ‌توانند قطعی خدمات را تحمل کنند، مناسب است. در این سطح، در دسترس بودن دیتاسنتر 99.671% است که حدود 28.8 ساعت خاموشی سالانه است. یعنی دیتاسنتر در طول یک سال، حدود 99.671% از زمان را باید در حالت فعال و در دسترس باشد، و تنها 0.329% از زمان ممکن است دیتاسنتر غیرقابل دسترس یا خاموش باشد. هزینه راه ‌اندازی و نگهداری این سطح پایین است اما ریسک خرابی و از دسترس خارج شدن خدمات نسبت به سطوح بالاتر بیشتر است.
Tier II: این سطح از Tier I پیشرفته ‌تر است و ویژگی‌ هایی مانند پشتیبانی های اضافی در سیستم‌ های برق و خنک‌ کننده را شامل می‌ شود. به این معنا که اگر یکی از اجزای سیستم‌ها دچار مشکل شود، سیستم پشتیبانی وارد عمل می‌ شود و عملکرد دیتاسنتر ادامه پیدا می‌کند. این سطح برای سازمان‌ هایی که نیاز به قابلیت اطمینان بیشتری دارند، مناسب است. در این سطح، قابلیت دسترسی دیتاسنتر به 99.741% می ‌رسد، که برابر با حدود 22 ساعت خاموشی در سال است. با اینکه قابلیت اطمینان این سطح نسبت به سطح یک بیشتر است اما همچنان در برابر مشکلات بزرگ و خرابی ‌های گسترده آسیب ‌پذیر است و نمی‌ تواند به‌طور کامل از اختلالات جلوگیری کند.

بیشتر بخوانید : راهکارهای نوین بهینه سازی عملکرد و کاهش هزینه ها در دیتاسنتر

Tier III: در سطح 3، دیتاسنتر دارای چندین مسیر توزیع مستقل است و پشتیبانی های اضافی به شکل N+1 ارائه می ‌شود. یعنی برای هر بخش، یک واحد اضافی وجود دارد تا در صورت خرابی هر یک از اجزا، سیستم همچنان بتواند به کار خود ادامه دهد. این سطح برای سازمان‌های متوسط تا بزرگ که نمی‌توانند زمان خاموشی طولانی را تحمل کنند، مناسب است. دسترس‌ پذیری در این سطح به 99.982% می‌رسد، که به معنی حدود 1.6 ساعت خاموشی سالانه است. این سطح از قابلیت اطمینان بالاتری برخوردار است و می‌توان در آن سیستم‌ها را نگهداری کرد یا تعمیرات را انجام داد، بدون اینکه خللی در عملکرد کلی سیستم وارد شود. هزینه‌های این سطح مسلما بیشتر از دو سطح دیگر است، اما برای سازمان‌ هایی که نیاز به عملکرد پایدار دارند این هزینه ‌ها قابل قبول است.
Tier IV: سطح 4 بالاترین سطح از طبقه ‌بندی‌های دیتاسنتر است که بالاترین قابلیت اطمینان و عملکرد را ارائه می‌ دهد. در این سطح، سیستم‌ ها به صورت دارای پشتیبانی و اجزای اضافی هستند و تمامی تجهیزات به صورت جداگانه و مستقل از یکدیگر طراحی شده‌ اند. اجزای اضافی به صورت N+2 در این سطح در نظر گرفته شده است یعنی برای هر بخش، دو واحد اضافی وجود دارد که به عنوان پشتیبان عمل می ‌کنند.
این سطح برای سازمان‌هایی که نمی‌توانند هیچ گونه قطعی در خدمات خود را تحمل کنند، مانند بانک‌ ها، سازمان ‌های دولتی یا شرکت‌ های بزرگ، بسیار مناسب است. در این سطح، در دسترس بودن دیتاسنتر به 99.995% می‌رسد که یعنی فقط 0.4 ساعت خاموشی سالانه پیش ‌بینی می ‌شود. این سیستم‌ها می‌توانند اختلالات بزرگ را تحمل کنند بدون اینکه عملکرد دیتاسنتر تحت تاثیر قرار گیرد. هزینه‌های این سطح بسیار بالا است، اما تضمین پایداری و کارکرد بدون وقفه برای سازمان‌های حساس ضروری است.

مهم ترین عوامل در انتخاب دیتاسنتر

به چند فاکتور مهم هنگام انتخاب دیتا سنتر باید توجه کنیم که این فاکتورها عبارت اند از:

موقعیت قرارگیری

موقعیت فیزیکی یک دیتاسنتر تاثیر زیادی بر عملکرد و قابلیت اطمینان آن دارد. اگر دیتاسنتر در مکانی نزدیک به کاربران نهایی قرار داشته باشد، می‌تواند تاخیر در دریافت اطلاعات را کاهش دهد و سرعت بارگذاری اطلاعات را افزایش دهد. این امر به ویژه در مواردی که انتقال داده‌ ها به سرعت بالا نیاز دارد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. با این حال، هنگام انتخاب موقعیت یک دیتاسنتر باید خطرات طبیعی مانند زلزله، سیل و شرایط جوی نامساعد نیز مدنظر قرار گیرد. انتخاب یک موقعیت جغرافیایی استراتژیک که هم دسترس ‌پذیری بالا را فراهم کند و هم از بروز خطرات طبیعی جلوگیری نماید، اهمیت زیادی دارد.

زیرساخت فنی و ظرفیت آن

توانمندی ‌های فنی دیتاسنتر نقش بسیار مهمی در عملکرد آن دارند. این توانمندی شامل چندین بخش کلیدی می‌شود که هر کدام بر کیفیت و عملکرد دیتاسنتر تاثیر می ‌گذارند. یکی از این بخش‌ها توان عملیاتی است که به معنای تامین برق کافی و مطمئن است. اگر دیتاسنتر به برق پایدار و قابل اعتماد دسترسی نداشته باشد، ممکن است عملکرد آن دچار اختلال شود. در کنار این، پهنای باند اینترنت نیز بسیار مهم است. این ویژگی، به دیتاسنتر اجازه می‌ دهد تا با سرعت بالا و تاخیر کم به تبادل داده‌ها بپردازد. امکانات خنک‌ کننده نیز برای حفظ دمای بهینه تجهیزات ضروری است، زیرا دمای زیاد می‌تواند به تجهیزات آسیب برساند.

امنیت فیزیکی و سایبری

امنیت در یک دیتاسنتر از اهمیت بالایی برخوردار است و باید در دو بخش اصلی مورد توجه قرار گیرد، امنیت فیزیکی و امنیت سایبری. امنیت فیزیکی شامل مجموعه‌ا ی از تدابیر مانند کنترل‌های دسترسی چند لایه که تنها افراد مجاز می‌توانند وارد شوند، سیستم‌ های نظارتی و پرسنل امنیتی در محل که از دسترسی غیرمجاز و تهدیدات فیزیکی جلوگیری می‌ کنند. از طرف دیگر، امنیت سایبری با استفاده از فایروال‌های پیشرفته، سیستم‌های تشخیص نفوذ و پروتکل‌های رمزگذاری داده ‌ها اطلاعات را در برابر حملات آنلاین محافظت می کند.

انعطاف ‌پذیری و مقیاس ‌پذیری

دیتاسنترها باید قادر به سازگاری با نیازهای گوناگون کسب ‌و کارها باشند. انعطاف ‌پذیری یعنی دیتاسنتر باید بتواند خود را با تغییرات تکنولوژی و نیازهای تجاری تطبیق دهد. مقیاس ‌پذیری نیز به این اشاره دارد که زیرساخت دیتاسنتر باید توانایی رشد داشته باشد و بتواند با افزایش حجم داده ‌ها و تقاضا برای منابع، به راحتی توسعه یابد. استفاده از طراحی‌ های ماژولار این امکان را می ‌دهد که توسعه و ارتقاء دیتاسنتر به سادگی انجام شود، بدون اینکه نیاز به تغییرات اساسی در ساختار موجود باشد. این ویژگی‌ ها باعث می ‌شوند که دیتاسنتر بتواند به راحتی خود را با فناوری‌های جدید و روندهای نوظهور در دنیای IT هماهنگ کند.

مقایسه دیتاسنترهای داخلی با دیتاسنترهای خارجی برای میزبانی

دیتاسنترهای داخلی و خارجی هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند که انتخاب بین آن‌ها به نیازهای اصلی کسب ‌و کار بستگی دارد. دیتاسنترهای داخلی برای کسب ‌وکارهایی که در همان کشور یا منطقه فعالیت می ‌کنند، مزایای زیادی دارند. یکی از مهم ‌ترین مزیت های آن‌ ها تاخیر کمتر است که باعث می‌ شود کاربران محلی به سرعت به داده‌ها دسترسی داشته باشند. همچنین، این دیتاسنترها به راحتی می‌ توانند با قوانین محلی در زمینه حفاظت از داده‌ ها همخوانی داشته باشند و پشتیبانی آن‌ ها نیز به همان زبان محلی انجام می ‌شود.
اما از طرف دیگر، دیتاسنترهای داخلی به دلیل مقیاس کوچک ‌تر ممکن است مجبور به پرداخت هزینه ‌های بالاتری برای تامین زیرساخت‌ها و خدمات خود باشند که این موضوع می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ ها برای کسب ‌و کارها شود. همچنین، دسترسی به بازارهای جهانی برای کسب ‌و کارهای بین‌ المللی محدود است و در بازارهای در حال توسعه ممکن است زیرساخت‌های مناسب برای این دیتاسنترها وجود نداشته باشد.
در مقابل، دیتاسنترهای خارجی معمولا فناوری‌ های پیشرفته‌ تری دارند و به دلیل مقیاس بزرگتر، هزینه‌های کمتری برای خدمات خود دریافت می‌ کنند. این دیتاسنترها همچنین حضور جهانی دارند که به کسب ‌و کارها این اجازه را می‌ دهد که به راحتی با مشتریان بین ‌المللی خود ارتباط برقرار کنند. با این حال، استفاده از دیتاسنترهای خارجی ممکن است با مشکلاتی مانند تاخیر بیشتر برای کاربران محلی، چالش‌ه ای انطباق با قوانین حفاظت از داده‌ها و موانع زبانی و زمانی برای پشتیبانی همراه باشد. بنابراین، انتخاب بین دیتاسنترهای داخلی و خارجی باید بر اساس نیازهای خاص کسب ‌و کار، بازار هدف، الزامات قانونی انجام شود.

استانداردها و گواهینامه‌های دیتاسنتر

استاندارد TIA-942 توسط انجمن صنعت مخابرات (TIA) ایجاد شده و دستورالعمل ‌هایی برای طراحی و زیرساخت دیتاسنترها ارائه می‌دهد. این استاندارد، جنبه‌ های مختلفی از جمله انتخاب سایت، الزامات ظاهری و ساختاری، سیستم‌ های الکتریکی، سیستم‌ های مکانیکی و زیرساخت مخابراتی را در بر می‌ گیرد. هدف از این دستورالعمل‌ ها، این است که دیتاسنترها از نظر فنی و عملیاتی به گونه ‌ای طراحی شوند که امنیت، کارایی و قابلیت اطمینان بالایی داشته باشند. موسسه Uptime نیز گواهینامه‌ هایی برای طراحی، ساخت و عملیات دیتاسنترها ارائه می ‌دهد. سیستم طبقه ‌بندی Tier که این موسسه ایجاد کرده است، در صنعت بسیار شناخته شده و برای ارزیابی کیفیت و قابلیت اطمینان دیتاسنترها استفاده می ‌شود.
علاوه بر این، استانداردهای مختلف ISO برای دیتاسنترها نیز وجود دارند. برای مثال،ISO/IEC 27001 به مدیریت امنیت اطلاعات،ISO 50001 به مدیریت انرژی و ISO 14001 به مدیریت محیط زیست مربوط می ‌شود. این گواهینامه‌ ها نشان ‌دهنده تعهد دیتاسنتر به رعایت اصول مهمی مانند امنیت، کیفیت، و کارایی هستند و به کسب ‌و کارها کمک می‌کنند تا از کیفیت بالای خدمات دیتاسنترها مطمئن شوند.

بیشتر بخوانید : اصول طراحی و معماری دیتاسنتر

هزینه‌ها و پشتیبانی خدمات مختلف دیتا سنتر

هزینه‌ های دیتاسنتر بستگی به خدماتی دارد که ارائه می ‌شود و همچنین به سطح عملکردی که ضمانت می ‌شود. به عبارت دیگر، هزینه ‌ها می ‌تواند برای هر دیتاسنتر متفاوت باشد و این تفاوت به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از عواملی که بر قیمت ها تاثیرگذار هستند شامل موارد روبرو می شود: مصرف برق برای راه ‌اندازی و نگهداری تجهیزات، اجزای خنک‌ کننده برای حفظ دمای مناسب و جلوگیری از گرم شدن تجهیزات، پهنای باند شبکه برای انتقال داده‌ ها و ارتباطات سریع، اقدامات امنیتی برای حفاظت از داده‌ها و میزان اجزایی که می توان اضافه کرد برای جلوگیری از خرابی سیستم.
پشتیبانی از خدمات دیتاسنتر نیز بسیار اهمیت دارد. دیتاسنترهای با کیفیت بالا به طور معمول پشتیبانی فنی 24 ساعته در 7 روز هفته ارائه می ‌دهند و در هر زمان از شبانه ‌روز می ‌توانند به مشکلات فنی پاسخ دهند. علاوه بر این، این دیتاسنترها زمان‌های پاسخگویی سریع دارند و در صورت بروز مشکل، به سرعت اقدام به حل آن می‌ کنند. همچنین، این دیتاسنترها نظارت و نگهداری پیشگیرانه انجام می ‌دهند تا از وقوع مشکلات جلوگیری کنند و تیم‌های فنی متخصص در حوزه‌های مختلف فناوری اطلاعات (IT) برای ارائه خدمات به مشتریان موجود دارند. هزینه خدمات باید با توجه به سطح پشتیبانی و زمان کارکرد بررسی شود.

جمع بندی

یک دیتاسنتر خوب باید از امنیت فیزیکی، زیرساخت صحیح برق و خنک ‌کننده های مناسب، اتصال شبکه با پهنای باند بالا و مقیاس ‌پذیری برخوردار باشد. استانداردهایی مانند سیستم طبقه‌ بندی Tier توسط موسسه Uptime برای ارزیابی کیفیت دیتاسنترها استفاده می‌شوند. انتخاب بین دیتاسنترهای داخلی و خارجی بسته به نیاز کسب ‌و کارها متفاوت است. هزینه‌ های دیتاسنتر شامل برق، خنک ‌کننده، پهنای باند و امنیت است و پشتیبانی فنی 24/7 اهمیت زیادی دارد. بررسی این عوامل به سازمان‌ها کمک می‌ کند تا دیتاسنتر مناسب با نیازهای خود را انتخاب کنند.